Tips voor ouders om begrijpend lezen verder te oefenen met je kind
Begrijpen wat je leest is belangrijk. Daarom wordt er op de basisschool ook zo veel aandacht besteed aan begrijpend lezen oefenen. Want deze vaardigheid heeft ook veel impact op andere vakken. Denk bijvoorbeeld aan de verhaaltjessommen bij rekenen of aardrijkskunde.
Ook in het dagelijkse leven is het belangrijk. Hoe vaak lees je niet een handleiding of instructie van een apparaat, een brief waarin je verteld wordt welke stappen je moet ondernemen etc etc.
De tip die het meest wordt gegeven voor het begrijpende lezen oefenen is veel lezen. Klinkt simpel, behalve als je kind niet graag leest. Als moeder (en ex-juf) die lezen heerlijk vindt en boeken verslindt, vind ik het soms onbegrijpelijk dat mijn zoon zo weinig plezier aan lezen beleeft. Voorlezen en luisterboeken luisteren vindt hij heerlijk, maar zelf lezen? Liever niet.
Ik probeer dus (soms met het nodige kunst- en vliegwerk) dingen te verzinnen, die hem motiveren om te lezen. Strips vind hij leuk, maar waren een aantal jaren geleden nog te lastig qua leesvolgorde van de wolkjes. Donald Duck Junior was toen de oplossing (lees hier mijn eerdere artikel). Ook heb ik een tijdje graphic novels voor hem gekocht en geleend. Zo genoot Job enorm van de Poptropica boeken.
In groep 4 kwam hij ineens laaiend enthousiast terug van school. Hij had een nieuw vak “over het nieuws”. Kinderen lezen nieuwsartikelen en moeten daarover vragen beantwoorden. Zijn enthousiasme verbaasde me eigenlijk niet. Programma’s waarin dingen worden uitgelegd zoals De Proefkeuken en Klokhuis vindt hij erg leuk. Ook het Jeugdjournaal volgt hij graag. Kortom, Job is nieuwsgierig naar het hoe en wat.
Zo kwam Kidsweek op mijn pad.
Wat is Kidsweek?
Als jij ook een nieuwsgierig kind hebt, dat wil weten wat er in de wereld gebeurt, is Kidsweek een aanrader. Het is een échte krant, maar zo geschreven dat kinderen van 7 tot 12 jaar het snappen. Vol nieuws dat interessant, begrijpelijk én leuk is. Met veel foto’s bij de tekst. Kidsweek verschijnt voor abonnees (fysiek) als krant elke donderdagochtend in de brievenbus. In de krant lezen kinderen het laatste nieuws uit Nederland en de wereld, maar de redactie bespreekt ook nieuwe boeken, films, games en apps en blikt vooruit op (culturele) evenementen. De krant bevat een speciale pagina met dierennieuws, een sportpagina en een aparte rubriek voor ‘raar-maar-waar’-nieuws. Kinderen die de krant uit hebben, kunnen de rest van de week (gratis) online verder lezen op Kidsweek.nl, Facebook, Twitter, Instagram en WhatsApp.
Ook zijn er leuke prijsvragen en op de achterpagina van de krant staan met door kinderen zelf ingestuurde moppen en raadsels. Job leest deze pagina elke week als eerste en vertelt vervolgens alle moppen aan ons. 😉
Kidsweek is een wekelijks ritueel
Bij ons is Kidsweek inmiddels een wekelijks ritueel. Job leest de krant stukje voor stukje tot in het weekend. Vaak zitten Dennis en ik in het weekend ’s ochtends met de zaterdageditie van de Volkskrant. Hij schuift vervolgens gezellig aan de keukentafel aan met zijn eigen krant.
Om verschillende redenen zijn wij erg blij met het abonnement op Kidsweek. Job leest zo regelmatig, zonder dat hij het overigens ziet als expliciet lezen. We praten over artikelen, die hij heeft gelezen en waarover hij enthousiast is. Zo oefent hij onbewust zijn begrijpend lezen vaardigheden. Tot slot, wij zijn echte krantenmensen (kan ook bijna niet anders met een man als journalist). Wat is er nou mooier dan je kind dit ook meegeven? Inmiddels heeft Job al zo’n twee jaar een abonnement. Met veel tevredenheid, van hem en van ons.
Ook begrijpend lezen oefenen in de vakantie
Deze maand vierde Kidsweek hun 15 jarig bestaan. Ze pakten uit met een dubbele krant. Het triggerde mij om eens contact op te nemen met de redactie en de vraag voor te leggen of zij voor MoodKids wat tips op een rij wilden zetten hoe je het oefenen van begrijpend lezen als ouder met behulp van Kidsweek kunt aanpakken. Daar zaten voor mij (als ex-juf) toch nog weer wat verrassende dingen bij. Wij gaan aan de slag met tips 8 t/m 10. Dat deden we namelijk nog niet. Tip 10 vind ik een interessante!
Overigens hebben ze nu een hele leuke jubileumaanbieding. Je ontvangt 13x Kidsweek + het Superdikke Kidsweek Moppenboek voor 15 euro. Leuk om zo Kidsweek uit te proberen toch?
In de vakantie zakken vaardigheden snel weg (lees ook onze tips voor het oefenen van tafels). Ook met begrijpend lezen is het slim om te blijven oefenen. De Kidsweek begrijpend lezen oefenboeken verschijnen in drie leesniveau’s: groep 8, groep 6 & 7 en groep 4 & 5. In de boeken worden artikelen gecombineerd met mopjes, raadsels, puzzels e.d. Prima voor de vakantie dus! Deze zomer blijven wij op een speelse en leuke manier begrijpend lezen oefenen!
Tips voor oefenen begrijpend lezen (van de Kidsweek onderwijsredactie)
Er zijn kort gezegd vier factoren die van invloed zijn op begrijpend lezen:
- vlot technisch lezen
- woordenschat
- kennis van de wereld
- leesplezier
Technisch lezen is het koppelen van letters aan klanken. Begrijpend lezen is het begrijpen van wat je leest (tekstbegrip).
Tip 1: Lees veel en vaak
Om begrijpend te kunnen lezen moet een kind goed technisch kunnen lezen. Een kind leert met name goed technisch te lezen door veel te lezen (leeskilometers maken). Veel lezen en oefenen met lezen draagt dus bij aan goed begrijpend lezen. Lees samen en geef het goede voorbeeld door ook een krant of boek open te slaan, als uw kind zelfstandig leest.
Tip 2: Lees Kidsweek op vaste tijden samen.
Bijvoorbeeld na schooltijd of voor het slapen gaan. Leest uw kind liever alleen, dan kan dat natuurlijk ook. Door iedere dag een half uurtje te lezen leert een kind beter technisch lezen en daardoor beter begrijpend te lezen.
Tip 3: Bekijk ieder artikel voor het lezen samen aandachtig door.
Laat het kind de titel lezen, de afbeeldingen bekijken en voorspellen waar het artikel over gaat. Bespreek vooraf wat het kind al weet over het onderwerp (voorkennis activeren).
Tip 4: Bespreek na het lezen waar het artikel over ging en of de voorspelling klopte.
Ga na wat het kind zich afvraagt na het lezen van de tekst en wat het kind nog meer wil weten over het onderwerp (vragen stellen). Zoek samen naar de antwoorden en ga samen op zoek naar meer informatie (op internet of in boeken). Laat het kind na het lezen de tekst visualiseren: vraag wat het kind voor zich ziet als hij/zij de tekst leest (uitbeelden mag ook). Welke zinnen kan het kind niet visualiseren? Is de betekenis van deze zinnen duidelijk?
Tip 5: Vergroot de kennis van de wereld van uw kind.
Meer kennis van de wereld leidt tot beter begrijpend lezen. Uw kind kan een tekst beter begrijpen als het al wat weet van het onderwerp en het in de context kan plaatsen. – Zorg voor informatieboeken over bijvoorbeeld aardbevingen, orkanen en andere natuurverschijnselen.
– Zorg voor een atlas en boeken met informatie over landen. Het kind kan dan bijvoorbeeld opzoeken waar een land ligt en wat de kenmerken zijn van dit land.
– Kijk samen informatieve filmpjes over onderwerpen die uw kind speciaal interesseren of vragen die uw kind heeft na het lezen.
Tip 6: Vergroot de woordenschat van uw kind.
Laat een kind bij het lezen van Kidsweek moeilijke woorden onderstrepen en opzoeken in een woordenboek speciaal voor kinderen. Maak eventueel samen een woordendoosje met plaatjes van moeilijke woorden of maak een woordenschrift met daarin een uitleg van veel voorkomende moeilijke woorden.
Tip 7: Zorg voor leesplezier.
Kijk wat de interesses van uw kind zijn en laat het kind zelf kiezen welke artikelen het in Kidsweek wil lezen. Zorg dat er veel leesmateriaal in huis is, van de Donald Duck tot recepten tot de gebruiksaanwijzing voor een bouwpakket.
Tip 8: Bekijk regelmatig samen wat voor soort teksten en welke tekstvormen er in Kidsweek staan.
Laat het kind na het lezen bepalen welke tekstsoort het artikel is. Voorbeelden van tekstsoorten:
- informatieve tekst
- amuserende tekst
- overtuigende tekst
Voorbeelden van tekstvormen zijn: recensie, interview, nieuwsbericht. Vindt je kind dit moeilijk, doe dan voor hoe jeachter het doel en vorm van de tekst komt. Dit heet ‘modelen’.
Tip 9: Iedere tekst heeft een doel, bespreek wat het doel is.
Bespreek bij ieder artikel dat uit Kidsweek gelezen wordt, wat het tekstdoel van het artikel is. Bespreek samen wat het doel is van de schrijver van het artikel. Wil hij de lezer informeren, overtuigen of vermaken?
Tip 10: Oefen door in de vakantie
Oefen in de vakantie met de Kidsweek oefenboeken! Aan de hand van artikelen uit Kidsweek en de bijbehorende video’s op de website kunnen kinderen tekstbegrip en woordenschat oefenen, zelfstandig of samen met de ouders.
[ssba]
Auteur: Nicole Gorseling
Nicole is eigenaar van MoodKids, getrouwd met Dennis en moeder van zoon Job (2008). Na een korte carrière als juf en bij verschillende uitgeverijen te hebben gewerkt, is ze gestart met MoodKids. Daarnaast heeft ze samen met Dennis een marketingcommunicatiebureau.