‘Hij heeft autisme’ of ‘hij is autistisch’? #autisme 33

Soms komt de autisme van onze zoon ter sprake. Wat zeg je dan? ‘Daniël is autistisch’ of ‘Daniël heeft autisme’? Welke van de twee is het? Ik heb begrepen dat de juiste terminologie is ‘hij heeft autisme’. Immers, hij IS niet zijn autisme. Voor mij is het niet zo simpel als het lijkt. Ik wil mijn gevoel bij beide beschrijvingen met jullie delen.

Op het eerste gezicht lijkt het puur een taalkwestie. Even een paar voorbeelden op een rij:

Daniël is rechtshandig óf Daniël heeft een sterke voorkeur voor schrijven en knippen met zijn rechterhand

Daniël is niet atletisch óf Daniël heeft moeite met de grove motoriek

Daniël is introvert óf Daniël heeft weinig vrienden

Daniël HEEFT het vaak moeilijk, maar IS geen moeilijk kind.

Welke van bovenstaande termen is nu de beste manier om hem te beschrijven? Uiteindelijk gaat het hierom: Daniël IS autistisch, en hij HEEFT daar last van.

Wat maakt tot wie hij is?

Ik snap heel goed dat men zich afzet tegen de gedachte dat iemand zijn autisme ‘is’. Aan de andere kant, niemand ‘is’ een enkel deel van zijn persoon, dus waarom zou dit wel voor de autisme gelden? Niemand ‘is’ zijn geslacht of karakter. Deze eigenschappen zijn een onderdeel in het grote geheel dat een persoon maakt tot wie hij is. Ik kan dus prima zeggen ‘hij is autistisch’. Het is één van zijn karaktereigenschappen.

Bovendien, als ik zeg ‘Daniël heeft autisme’, zeg je daarmee eigenlijk ‘Daniël heeft een stoornis in het autistische spectrum’. Dat is hetzelfde als ‘Daniël heeft een ontwikkelingsstoornis’. En dit is vergelijkbaar met ‘Daniël is ziek’. Want ja, een psychische stoornis is een ziekte. Is het een stap te ver om deze conclusie te trekken? Het is wel een gevoel dat bij mij opkomt. Is Daniël dan ‘ziek’?

Als ik denk aan mijn zoon, denk ik aan een hele lieve jongen met wat extra uitdagingen in het leven. Er zijn zoveel mensen die op een bepaalde manier iets ‘hebben’. De één maakt moeilijker vrienden, de ander kan geen nee zeggen; met alle gevolgen van dien. Ik zie hem niet als een ziek persoon. Hij heeft moeilijkheden, dat zeker. Maar is hij ziek? Nee, dat niet.

Waarom zegt men ‘hij heeft autisme’, maar aan de andere kant ‘hij/zij is een temperamentvol kind’. (Zoals ik hier op MoodKids lees.) Waarom noemt men zulke kinderen dan niet ook ‘een kind met temperament’? Waarin ligt het verschil?

Autisme hebben of autistisch zijn

Ik wil zeker niet zeggen dat ik de wijsheid in pacht heb hieromtrent. Mijn doel met dit blog is om ook een andere kant van deze bewoordingen te benoemen. Waar de een ageert tegen ‘hij is autistisch’, want hij IS niet zijn autisme, geeft de bewoording ‘hij heeft autisme’ mij een andere lading.

Ik blijf in ieder geval zeggen: ‘Dit is Daniël. Hij is mijn zoon!’

>> Lees ook Daniëlle’s andere blogs over leven met autisme <<

(c) Sclera

[ssba]