5 dingen waar je misschien later spijt van krijgt…

Johan Cruijff is gisteren overleden. Een paar dagen geleden waren er de bomaanslagen in Brussel met 34 doden. Nieuws met enorme impact. Het zet je aan het denken: Hoe kwetsbaar is het leven, hoe onvoorspelbaar en hoe snel kan alles voorbij zijn…

Vaak als er iemand dood gaat, moet ik nog wel eens denken aan het artikel wat ik ooit onder ogen kreeg van verpleegkundige Bronnie Ware. Zij heeft vele jaren in de palliatieve zorg mogen werken. Haar patiënten waren mensen die thuis op sterven lagen. Met sommigen heeft ze zeer speciale momenten gedeeld. Mensen die op hun sterfbed liggen maken allerlei emoties door van ontkenning, angst, boosheid, wroeging, meer ontkenning en uiteindelijk aanvaarding. Maar op het laatst vond ieder van hen, stuk voor stuk, uiteindelijk rust.

Als ze vroeg naar waar ze spijt van hadden of wat ze anders gedaan zouden hebben, doken dezelfde thema’s steeds weer op. Hieronder volgen de vijf meest genoemde.

5 dingen waar je later spijt van kunt krijgen

# Ik wou dat ik de moed had gehad om een leven te leiden waarin ik trouw was gebleven aan mezelf, in plaats van te leven volgens de verwachtingen van anderen. Dit thema werd het vaakst genoemd. Als mensen doorhebben dat hun leven bijna voorbij is en er met heldere blik op terugkijken, wordt al snel duidelijk hoeveel dromen onvervuld zijn gebleven. Het is heel belangrijk om ten minste een paar van je dromen tijdens je leven na te jagen. Vanaf het moment dat je gezondheid je in de steek laat is het te laat.

# Ik wou dat ik niet zo hard gewerkt had. Dat zei elke mannelijke patiënt die ze verzorgd had. Ze hadden de jeugd van hun kinderen gemist en het gezelschap van hun partner. Door het versimpelen van je leven en door bewust keuzes te maken, kom je er wellicht achter dat je met een veel kleiner inkomen toe kan dan je dacht. Je hoeft natuurlijk niet de mooiste auto te rijden; ik rijd zelf een Toyota van mijn schoonouders van 16 jaar oud.

# Ik wou dat ik de moed had gehad om mijn gevoelens te uiten. Veel mensen onderdrukken hun gevoelens om de lieve vrede maar te bewaren. Als gevolg daarvan hebben ze zich geschikt in een middelmatig bestaan en zijn ze nooit geworden wie ze eigenlijk hadden kunnen worden.

# Ik wou dat ik contact had gehouden met mijn vrienden. Vaak beseften de patiënten niet hoe belangrijk oude vrienden waren tot hun laatste moment was aangebroken. Toen was het niet altijd meer mogelijk deze nog op te sporen. Velen waren zo bezig geweest met hun eigen leven en werk dat ze mooie vriendschappen hadden laten verwateren. Iedereen mist zijn of haar vrienden tijdens het stervensproces.

# Ik wou dat ik mezelf had toegestaan gelukkiger te zijn. Deze komt verrassend vaak voor. Ze bleven hangen in de vertrouwde “comfort zone”, zowel wat emoties betreft als in hun fysieke leven. De angst voor verandering maakte dat ze voor anderen, maar ook voor zichzelf deden alsof ze tevreden waren. Maar diep van binnen verlangden ze ernaar om eens iets geks te doen. Als je op je sterfbed ligt doet, wat anderen van je denken er helemaal niet meer toe.

Het leven is een keuze. Kies wijs, kies bewust en kies eerlijk.

Op mijn voorgaande artikel heb ik veel reacties mogen ontvangen. Ik hoop dat ik de lezers wat aan het denken heb kunnen zetten. Daarom weer een filosofische column, de volgende gaat weer over de poepluiers van mijn zoontje. 😉

Prettige Paasdagen!

 

[ssba]