6 gestructureerde kaders voor onze zoon #autisme 21

Onze zoon beschrijft de wereld met zijn eigen wetten. Op die manier maakt hij de wereld overzichtelijk en behapbaar. Wij helpen hem hierin door structuur aan te dragen. Vroeger was deze structuur vooral in schema’s en (slaap)rituelen. Tegenwoordig is dat niet voldoende. Nu moet de gegeven structuur verder uitgelegd en uitgediept worden, voordat hij de nieuwe structuur zich eigen maakt.

>> LEES HIER meer artikelen over autisme

Autisme kaders

Het besef dat onze zoon meer invulling nodig heeft aan de gegeven structuur, kwam door zijn prestaties op school. Of beter gezegd, het gebrek daaraan. In onderstaande opsomming staan een paar voorbeelden van hoe onze zoon omgaat met de structuur die wij hebben aangedragen.

1. Onze zoon deed nauwelijks mee met de lessen en is laatst in de klas zelfs in slaap gevallen. In voorbereiding op het evaluatiegesprek (drieweggesprek met het kind erbij) deden we een poging tot een gesprek met onze zoon. We kwamen met een grote omweg op het feit dat hij eigenlijk niet weet waarom hij op school zit. Oftewel, geen kader en invulling van de structuur die school biedt. We hebben dit besproken met de juf. Zij is daarna met hem samen gaan zitten om een extra schema te maken om de week nog overzichtelijker te maken en uit te leggen wat het nut is van de oefeningen. En welja, sindsdien krijgt hij zijn werkjes af en ziet weer de lol in van school en leren in het algemeen. (Hij is nu thuis wel compleet van de kaart, maar dat is logisch. Dit is toch een grote omslag voor hem.)
2. Daniël houdt van kippensoep. Toen hij een jaar of vier was, beperkte deze keuze zich dus tot kippensoep. Even later at hij wel gezellig mee van de rode kippensoep (tomatensoep), oranje kippensoep (pompoensoep) en de groene kippensoep (snert). Soep is kippensoep. Punt. Er bestaan geen andere soorten soep. Inmiddels weet hij het verschil wel. Al hebben we dat heel voorzichtig verteld.
3. We hebben een tijdlang een traphekje voor zijn slaapkamerdeur gehad, zodat hij niet op een onbewaakt moment van de trap kon storten. Op een gegeven moment was hij oud genoeg om veilig met de trap om te kunnen gaan en wilden we deze dus weghalen. Dit was nog een heel gedoe, want hij kon geen afstand nemen van zijn fysieke grens rond zijn kamer. Uiteindelijk is het bij de derde poging wel gelukt.
4. Hij pakte zijn rol als grote broer ook heel strak op. Hij heeft zich een bepaalde rol (stramien) aangemeten waar hij dan strikt naar handelde. Hij heeft gekozen voor de rol “grote broer legt de wereld uit aan kleine zus”. Dit verklaart ook wel voor een deel waarom het zo moeilijk voor hem was/is toen zijn zusje zelf op haar eigen manier de wereld ging ontdekken. Dat is onvoorspelbaar en past niet meer binnen het kader.
5. En dan zijn beren. Dit zijn fysieke pijlers die hem heel veel steun geven. Deze steun geeft hem de ruimte om de wereld verder te ontdekken. De beren vormen zijn veilige basis, waar wij dat niet altijd kunnen zijn.
6. Daniël houdt erg vast aan rituelen. Enerzijds geeft dit de structuur die hij nodig heeft, anderzijds geeft het ook grenzen aan van een moment. Als in de avond het ritueel of stramien gevolgd wordt, geeft dat steun. De grenzen van het ritueel geven dan het gewenste kader waarbinnen hij zich prettig voelt.

Tegenwoordig zijn bovenstaande situaties zo bekend geworden dat we er soepeler mee om kunnen gaan. Maar een probleem zoals op school drukt ons dan weer met de neus op de feiten. De invulling van kaders is toch daadwerkelijk van groot belang! Groot verschil is dat de uitdagende situaties minder duidelijk afgebakend zijn dan vroeger.

Dus ja, structuur is een noodzaak voor onze zoon. Maar zonder context en verdere begrenzing is de wereld nog steeds te groot en onduidelijk om enigszins te kunnen functioneren. Ik hoop dat dit besef ons ook verder helpt om onze zoon te kunnen ondersteunen en begeleiden in zijn verdere ontwikkeling.

[ssba]