Ben je eerlijk over je zwangerschap: sta je vervolgens op straat!

Zwangerschapsdiscriminatie, bestaat dat eigenlijk nog? Ik ben er zelf nooit mee in aanraking geweest. Daarom stuurde ik een whatsappje naar verschillende vriendengroepen en vroeg het aan een aantal van mijn gastbloggers. Niemand had het zelf ervaren en niemand kende iemand die er mee te maken had gehad.

Hoe kan dat nou? Uit het nieuwe onderzoek van het College voor de Rechten van de Mens blijkt dat jaarlijks 50.000 vrouwen ervaringen hebben die wijzen op zwangerschapsdiscriminatie. Vijf-tig-duizend! En niemand uit mijn netwerk is hiermee in aanraking geweest of kent een persoon die hiermee in aanraking is geweest? Dat is raar… Ik besloot dus via het Twitter-account van MoodKids een oproep te plaatsen. Daarover later meer.

Zwangerschapsdiscriminatie

Net zoals vier jaar geleden heeft het College voor de Rechten van de Mens TNS NIPO gevraagd om een onderzoek te doen naar zwangerschaps- en moederschapsdiscriminatie op de werkvloer. Ruim 1.000 vrouwen die de afgelopen vier jaar zwanger zijn geweest/moeder zijn geworden en in die periode werkten of solliciteerden, zijn hiervoor ondervraagd. Het maakte voor dit onderzoek niet uit voor de hoeveelste keer je als vrouw zwanger bent geraakt. Daar horen dus vrouwen in verschillende leeftijdscategorieën bij.

Schokkende cijfers

De uitkomsten van het onderzoek vind ik schokkend. 43 Procent (!) van de vrouwen die actief zijn op de arbeidsmarkt, heeft te maken gehad met mogelijke discriminatie wegens zwangerschap of pril moederschap. Dat zijn dus jaarlijks meer dan 50.000 vrouwen! En vier jaar geleden was dat percentage vrijwel gelijk (45 procent). Er is dus weinig veranderd met betrekking tot zwangerschapsdiscriminatie!

Wat verder opvalt? De meldingsbereidheid van mensen die gediscrimineerd worden, is gehalveerd. De belangrijkste reden om dit niet te melden volgens vrouwen? ‘Het haalt toch niets uit’. Dat herken ik direct uit de contacten die ik naar aanleiding van mijn oproep heb gehad. Toch helpt melden wel! Het college heeft de laatste jaren veel verzoeken tot oordelen over dit onderwerp ontvangen. Een groot aantal daarvan werd succesvol afgerond!

Discriminatie wordt niet altijd herkend

Een andere reden waarom dit percentage zo laag is? Vrouwen die een dergelijke ervaring hebben meegemaakt, herkennen dit niet altijd als zodanig! Als je ontslagen wordt omdat je gemeld hebt zwanger te zijn, of dat je contract niet wordt verlengd, dát is herkenbaar. Maar wist je dat onderstaande voorbeelden ook een vorm van zwangerschapsdiscriminatie zijn?

• je werkgever mag je niet dwingen om afspraken, bij je verloskundige of dokter die zich gedurende werktijd afspelen, te compenseren?
• je zwangerschaps- en/of bevallingsverlof niet hoeft te compenseren met vakantiedagen?
• je tijdens je verlof geen werk hoeft af te maken?
• een nieuw contract uitstellen totdat het bevallingsverlof voorbij is echt niet mag?
• ongepaste opmerkingen over je zwangerschap door je werkgever ook niet door de beugel kunnen? ‘Zo wel lekker makkelijk voor jou hè, dat je nu niks meer hoeft te tillen’, dat is er zo eentje.

Door de combinatie van gebrek aan kennis en onvoldoende meldingsbereidheid van vrouwen blijft het probleem onvoldoende zichtbaar. Maar het lijkt me wel dat we daar als vrouwen collectief voor moeten zorgen!

Twijfel je of jij gediscrimineerd wordt of zoek je aanvullende informatie? Dan kun je terecht bij het College voor de Rechten van de Mens. 

Zwangerschapsdiscriminatie: een moeder vertelt

Zoals gezegd heb ik een oproep gedaan op Twitter. Daarop kreeg ik verschillende reacties. Iedereen wilde anoniem blijven. Uit schaamte, uit angst om de verdere loopbaan te schaden of ‘omdat het toch geen zin heeft om hier iets aan te doen’. Eén van de meest schrijnende verhalen, vond ik de reactie van deze moeder. Wat een verdriet als je zo je zwangerschap moet beleven.

“Ik had een hele fijne baan als accountmanager bij een grote international. Ik was verantwoordelijk voor België en Nederland, dus het was hard werken en veel uren draaien. Bij mijn sollicitatie draaiden ze er niet omheen; ‘of ik niet van plan was op korte termijn zwanger te raken, want dat zou niet passen binnen deze functie’. Geschrokken van de vraag, stamelde ik ‘eehm, nee’. Dat was ook echt zo. We hadden wel een kinderwens, maar dat was iets op de langere termijn.”

In de prullenbak met de pil

“Na anderhalf jaar keihard werken had ik gezorgd voor een flinke omzetgroei. Het bedrijf waarvoor ik werkte was tevreden en alles liep op rolletjes. Mijn vriend en ik besloten dat we klaar waren voor gezinsuitbreiding. De anticonceptiepil belandde in de prullenbak. Het zou vast nog wel even duren voordat het raak was, dat hoorden we van iedereen. Maar niets was minder waar, de volgende maand was ik zwanger, we konden het allebei niet geloven!”

“Die eerste drie maanden had ik gemixte gevoelens, wat waren we blij en wat voelden we ons gezegend maar tegelijkertijd was er steeds die angst voor mijn werkgever. Wat zouden ze zeggen?
Na 13 weken besloot ik het te vertellen. Ze zouden het vast wel begrijpen. Tenslotte waren deze mensen zelf ook allemaal ouders. Maar niets was minder waar. Mijn manager zakte letterlijk met zijn hoofd in zijn handen en riep ‘nééééé!’. Dus…”

Dag roze wolk!

“Vervolgens werd het intern besproken met de directie. Die besloten dat ik voorlopig niks mocht vertellen tegen mijn collega’s. Daar ging mijn roze wolk. Letterlijk. Tot zes maanden heb ik mijn gehuld in wijde gewaden. Toen heb ik huilend bij de directie gemeld dat ik het niet langer vol kon houden. Ineens waren ze heel begripvol, feliciteerden mij met mijn zwangerschap (?) en kreeg ik een heus pleidooi hoe bijzonder het was om een kindje te krijgen. Ik heb gewerkt tot vier weken voor mijn uitgerekende datum en heb weinig genoten van mijn dikke buik. Ik voelde mij schuldig, en dat gevoel werd alleen maar gevoed vanuit het bedrijf.”

Ook moeders kunnen hard werken

“Na de spoedige bevalling van mijn prachtige dochter ben ik eerder aan het werk gegaan. Gelijk vol ertegenaan. Ik mocht nu wel moeder zijn, maar hard werken kon ik nog steeds! Mijn contract liep bijna af, maar bij goed resultaat zou ik een contract voor onbepaalde tijd krijgen. Niets te vrezen dus, mijn evaluatie was heel positief en de omzet was nog steeds stijgende. Het werd een contractverlenging van zes maanden. Ze wilden kijken hoe ik mij zou ontwikkelen als ‘werkende moeder’. Na dit half jaar ben ik alsnog op straat gezet. Met alle cijfers in het groen. Als argument dat ze mijn verzoek om 4,5 dag te gaan werken niet in konden willigen.”

De naam van deze anonieme moeder is bekend bij de redactie. 

(c) Can Stock Photo

[ssba]