Alle feiten en fabels over bedplassen op een rijtje

Plast jouw kind nog (regelmatig) in bed? Maak je je kind wakker om hem of haar te laten plassen? Heeft jouw kind wel eens last van een nat bed? Durft hij of zij niet uit logeren vanwege schaamte? Echt rot! Bedplassen is een veelvoorkomend probleem: 5 tot 10% van basisschoolkinderen heeft hier last van.

Zo tegen het vijfde levensjaar zou een kind de baas kunnen zijn over de blaas in de nacht. Dus wanneer een kind twee keer of meer per week vanaf 5 jaar in het bed plast, wordt het tijd om eens te kijken of er onderliggende problemen zijn die ten grondslag liggen aan het bedplasprobleem.

Fabels over bedplassen (enuresis)

#fabel 1: je kind is lui of gemakzuchtig en doet het opzettelijk om jou als ouder dwars te zitten. Je kind vindt het minstens net zo erg als jij.

#fabel 2: je kind slaapt (te) diep, waardoor het brein geen seintje om te plassen doorgeeft. Er zijn zat kinderen die diep slapen, niet wakker worden voor een plas en niet in bed plassen; vanaf ongeveer vier jaar zou een gezonde blaas een nacht moeten kunnen doorhalen.

#fabel 3: negeer het bedplassen (ongewenst gedrag) dan gaat het vanzelf over want je kind groeit er overheen. Misschien gebeurt dat, maar meer waarschijnlijk krijgt je kind meer last en meer faalangst. Hoe langer je wacht, hoe zwaarder het probleem gaat wegen.

#fabel 4: laat je kind in zijn plas liggen, daar leert het van. Onzin, je kind heeft last van ongewild bedplassen en laten liggen geeft aan dat het jou als ouder onverschillig laat. Je kind heeft juist ondersteuning en erkenning nodig.

#fabel 5: de blaas is nog onrijp of onderontwikkeld. Bedplassen bij kinderen van vier jaar of ouder heeft niets te maken met de rijping/ontwikkeling van de blaas.

#fabel 6: belonen en straffen helpt. Nee, dat doet het niet, want dat impliceert dat bedplassen een gedragsprobleem is. En dat is niet zo.

 

LEES HIER: Eindelijk antwoord op al je vragen over zindelijk worden

 

Feiten over bedplassen (enuresis)

#feit 1: obstipatie is de grootste veroorzaker van bedplassen; ook al poept je kind elke dag, toch kan er sprake zijn van obstipatie en kan een ongemerkt volgeraakt en uitgerekt rectum, ervoor zorgen dat er minder ruimte in en minder controle over de blaas is.

#feit 2: bij slechts zo’n 1% van de bedplassers is er sprake van een onderliggend medisch/anatomisch probleem.

#feit 3: een urineweginfectie kan bedplassen triggeren, dit is tijdelijk; zodra de infectie behandeld is, moet het bedplassen ook over zijn; let op: de infectie kan gevolg van obstipatie zijn.

#feit 4: er zijn kinderen die nog nooit droog (tenminste 6 maanden) zijn geweest en kinderen die ooit droog (6 maanden of langer) waren en opeens weer in hun bed zijn gaan plassen.

#feit 5: als je kind overdag plas ophoudt, wordt de blaaswand dikker, de blaas kleiner en raakt geïrriteerd met als gevolg minder functioneren.

#feit 6: plaswekkers en medicatie zijn meestal symptoombestrijding; kunnen handig zijn voor korte termijn; deze geven een seintje aan de hersenen/nieren. Plaswekkers maken de hersenen wakker en medicatie zorgt voor verminderde urineproductie van de nieren. Let op: een jonge, normale blaas zou in staat moeten zijn om de nachtelijke urineproductie op te houden, zodat het kind ’s nachts niet hoeft te plassen.

Hoe los je bedplassen op?

Het is belangrijk om een checklist te maken van de feiten en andere zaken. Alleen zo kun je inzicht krijgen in het bedplasprobleem. Pas dan kun je een plan van aanpak starten. Vind je dat lastig? Vraag dan hulp bij een professional; niets om je voor te schamen!

Checklist mogelijke factoren die een rol kunnen spelen bij bedplassen:

– check: bedplassen lijkt vaker in families voor te komen; dus genetische/familiaire factoren.

– check: is er sprake van (niet herkende) obstipatie (#1 oorzaak) of ongewild ontlastingverlies.

– check: is er sprake van een ontwrichte gezinssituatie.

– check: speelt er sociale-emotionele of psychische stress bij kind en/of opvoeders/gezin?

– check: medische oorzaken kunnen een rol spelen, al is dit maar bij 1% van de bedplassers:

• geen vermindering van nachtelijke urineproductie in verhouding tot overdag.
• verminderde blaascapaciteit.
• overige urinewegproblemen.
• slaapapneu/snurken.
• informatieverwerkingsproblematiek zoals ADD, ADHD of ASS (autisme spectrum stoornissen).
• neurologische problemen zoals epilepsie.

Wat is mijn ervaring?

In mijn praktijk merkte ik dat veel kinderen met obstipatie, ook last hadden van bedplassen en bekend waren met informatieverwerkingsproblematiek, zeg maar (over)prikkelgevoeligheid. Deze kinderen lieten overdag, meestal onbewust, op/vasthoudgedrag zien en liepen vaak figuurlijk op hun ‘tenen’. Met als hoofdredenen stress/spanning (positief of negatief), (faal)angst en dikwijls het ontbreken aan structuur/grenzen overdag binnen het gezin of elders.

Met als resultaat dat het uitgerekte rectum door de obstipatie, in combinatie met de totale ontspanning ’s nachts, na een dag vol (in)spanning ervoor zorgde dat bedplassen ontstond of in stand bleef. De oplossing was het voldoende en lang genoeg behandelen van de obstipatie en aandacht geven aan genoemde en andere niet-genoemde onderliggende oorzaken.

Tenslotte: elk kind heeft een goede reden om te doen zoals het doet. Of dit nu bewust of onbewust is. Geen kind wil met opzet ’s nachts in een nat bed liggen. Ik begrijp heel goed dat je er als ouder van baalt en er genoeg van hebt. Maar heus, dat heeft je kind ook. Probeer daarom om rustig te blijven en je kind erkenning en ondersteuning te geven.

[ssba]